Türkiye’de ve Dünyada İSG

Türkiye’de ve dünyada İSG (İş Sağlığı ve Güvenliği), çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumayı amaçlayan yasal düzenlemeleri ve uygulamaları içeren bir kavramdır.

Türkiye’de İSG, iş sağlığı ve güvenliği hükümlerini içeren bir dizi yasa, yönetmelik ve standartlarla düzenlenmektedir. İş sağlığı ve güvenliği konuları, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 90. maddesi ile güvence altına alındı. Türkiye’de İSG’nin ana yasal dayanağı, 2012 tarihli “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” ve bu kanuna dayalı olarak çıkarılan yönetmeliklerdir. İşverenler, İSG mevzuatına uyum sağlamakla yükümlüdür. İş yerlerinde çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için çeşitli önlemler almak zorundadır.

Türkiye’de İSG kavram ve kuralları mutlaka titizlikle incelenmelidir. Ülkemizde İSG denetimleri, İş Sağlığı ve Güvenliği Kurumu (İSGÜM) tarafından yapılır. İSGÜM, iş sağlığı ve güvenliği politikalarını belirlemek, denetimleri yapmakla yükümlüdür. Aynı zamanda eğitim programları düzenlemek gibi görevleri de yerine getirmektedir. İş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili olarak kazalar ve yaralanmalar oluşabilir. Bu gibi durumlarda veya herhangi bir sağlık sorunlarında, İSGÜM’e bildirilmelidir.

Dünya genelinde İSG uygulamaları da ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Ancak genel olarak çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumayı hedefler. Birçok ülke, iş sağlığı ve güvenliği standartları belirlemek için yasal düzenlemeler yapmıştır. Avrupa Birliği’nde İSG şöyledir:

• İşyerlerinde Çalışma Koşullarının Düzenlenmesi Hakkında Çerçeve Direktifi
• İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Direktifler gibi mevzuatlarla düzenlenir.

Uluslararası düzeyde ise, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) çalışmalar yürütmektedir. ILO, İSG standartlarının geliştirilmesi, teşvik edilmesi için işverenler ve çalışanlar için rehberlik sağlar.

İSG, çalışanların sağlığı ve güvenliği konularında farkındalığın artırılması gibi önemli bir alandır. Ayrıca risklerin değerlendirilmesi, önlemlerin alınması, eğitim ve bilgilendirme gibi önemli unsurları içerir.

İstatistiklerle Türkiye’de ve Dünyada İSG Durumu

İstatistiklerle Türkiye’de ve dünyada İSG (İş sağlığı ve güvenliği) durumuna değinecek olursak:

1. İş Kazaları: Her yıl dünya genelinde birçok iş kazası meydana gelmektedir. İş kazaları sonucunda yaralanma, sakatlanma hatta ölüm vakaları ortaya çıkmaktadır. Ayrıca iş kazaları sektörlere, ülkelere ve işyerlerine göre farklılık göstermektedir.
2. Meslek Hastalıkları: İşyerlerindeki bazı tehlikeli koşullar veya maruz kalınan maddeler nedeniyle meslek hastalıkları ortaya çıkabilir. Örneğin, asbeste maruz kalmak akciğer hastalıklarına neden olabilir. Ayrıca meslek hastalıkları, uzun vadede sağlık sorunlarına yol açabilir.
3. İSG Yasal Düzenlemeler: Dünya genelinde birçok ülke, iş sağlığı ve güvenliği konusunda yasal düzenlemelere sahiptir. Bu yasalar, işverenlerin çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için belirli standartlara uymasını gerektirir.
4. İSG Eğitimleri: İSG bilincinin artırılması amacıyla birçok ülkede İSG eğitimleri düzenlenmektedir. İşverenler ve çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği konularında bilinçlendirilmelidir. İşetmelere ve çalışanlara riskleri tanımak, önlemler almak ve güvenli çalışma ortamları sağlamak için eğitim verilmelidir.
5. İSG İstatistikleri: Ülkeler, iş kazaları, meslek hastalıkları ve diğer İSG verilerini derleyen istatistiksel verilere sahiptir. Bu istatistikler, İSG politikalarının geliştirilmesi ve risklerin belirlenmesi için önemli bir kaynaktır.

İSG konusundaki istatistikler, ülkeden ülkeye ve sektörden sektöre farklılık gösterebilir. Güncel ve ayrıntılı İSG istatistiklerine erişmek önemlidir. İlgili ülkelerin iş sağlığı ve güvenliği kurumlarının veya uluslararası kuruluşların (ILO, WHO, OSHA) verilerine başvurmalıdır.

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Birleşmiş Milletlere bağlı bir ajanstır. İşçi hakları, çalışma standartları, sosyal koruma ve işgücü politikalarının geliştirilmesi konularında uluslararası bir otoritedir. ILO’nun merkezi Cenevrededir.

İnsan haklarının korunması, sosyal adaletin sağlanması ve işçilerin refahının artırılması, ILO’nun temel amacıdır. ILO’nun çalışmaları, üye ülkelerin temsilcilerinden oluşan Uluslararası Çalışma Konferansı’nda belirlenen politikalar ve standartlara dayanmaktadır. ILO üye devletlerinin 187’si ve işçi ve işveren sendikalarının temsilcilerinden oluşan üçlü bir yapısı vardır.

ILO’nun çalışma alanları:

1. İş Standartları: ILO, işçilerin temel haklarını ve çalışma standartlarını korumak ve geliştirmek için uluslararası sözleşmeler ve tavsiye kararları kabul etmektedir. Bu standartlar, çalışma süreleri, ücretler, iş güvenliği ve sağlığı, eşitlik, sendikal haklar ve çocuk işçiliği gibi konuları kapsar.
2. İstihdam Politikaları: ILO, işsizliği azaltmaya yönelik politikaların geliştirilmesine ve uygulanmasına yardımcı olur. İstihdam politikaları, iş yaratma, işsizliğin önlenmesi, mesleki eğitim, işsizlik sigortası gibi konuları içerir.
3. Sosyal Güvenlik: ILO, sosyal koruma sistemi ve sosyal güvenlik standartları konusunda çalışmalar yapar. Sosyal güvenlik, işçilere ve ailelerine yaşlılık, hastalık, iş kazaları, işsizlik ve diğer risklerde koruma sağlar.
4. İşçi Hakları: ILO, temel işçi haklarının korunması ve teşvik edilmesi için çalışır. Bu haklar, sendikal haklar, kolektif pazarlık, zorla çalıştırmanın önlenmesi, ayrımcılıkla mücadele gibi konuları içerir.

ILO’nun çalışmaları, üye ülkeler arasında işbirliğini teşvik etmeyi ve uluslararası standartları belirlemeyi amaçlar. İLO’nun yayınladığı raporlar, istatistikler ve araştırmalar, dünya çapında çalışma koşullarını iyileştirmek içindir. Politika oluşturma ve karar verme süreçlerinde de kullanılan önemli kaynaklardır.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO)

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), İngilizce adıyla World Health Organization (WHO), Birleşmiş Milletler’e bağlı bir ajanstır. Küresel sağlıkla ilgili konularda liderlik yapar. DSÖ’nün merkezi Cenevre, İsviçre’de yer almaktadır.

DSÖ, sağlık standartlarının iyileştirilmesini ve tüm insanların en yüksek düzeyde sağlık hizmetlerine erişimini hedeflemektedir. DSÖ’nün çalışmaları:

• Sağlık politikalarının geliştirilmesi,
• Küresel sağlık risklerinin izlenmesi,
• Epidemiyolojik araştırmaların yapılması,
• Sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi ve sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği gibi alanları kapsar.

DSÖ’nün bazı önemli faaliyetleri şunları içerir:

1. Salgın Hastalıkların Kontrolü: DSÖ, küresel salgın hastalıkların izlenmesi, önlenmesi ve kontrolü için çalışmalar yürütür. Özellikle COVID-19 gibi hızla yayılan salgın hastalıkların kontrolü konusunda liderlik yapmaktadır.
2. Sağlık Politikalarının Geliştirilmesi: DSÖ, üye ülkelerin sağlık politikalarının geliştirilmesine ve sağlık hizmetlerinin kalitesinin artırılmasına yardımcı olur. Ulusal sağlık stratejilerinin oluşturulması ve sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi konularında rehberlik sağlar.
3. Sağlık Araştırmaları: DSÖ, epidemiyoloji, hastalıkların yayılımı, ilaç geliştirme, aşılar ve diğer sağlık araştırmaları alanlarında çalışmalar yapar. Bu araştırmalar, sağlık politikalarının ve müdahalelerin etkinliğini değerlendirmeye yardımcı olur.
4. Sağlık Hizmetlerinin Sürdürülebilirliği: DSÖ, düşük gelirli ve orta gelirli ülkelerde sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliğini destekler. Bu çerçevede, temel sağlık hizmetlerine erişimi artırmaya yönelik programlar yürütür ve sağlık çalışanlarının yetiştirilmesi konusunda destek sağlar.
5. Halk Sağlığı Kampanyaları: DSÖ, sağlığın teşvik edilmesi ve hastalıkların önlenmesine yönelik halk sağlığı kampanyaları düzenler. Sigara kontrolü, obeziteye karşı mücadele, aşılamaların teşviki gibi konularda bilinçlendirme çalışmaları yapar.

DSÖ, üye ülkelerle işbirliği yapar, sağlık konusunda politika önerileri sunar, teknik destek sağlar ve sağlık alanındaki uluslararası işbirliğini koordine eder. DSÖ’nün yayınladığı rehberler, sağlık istatistikleri ve araştırmalar, sağlık profesyonelleri ve karar vericiler için önemli kaynaklardır.

Avrupa Birliği İş Güvenliği ve Sağlığı Ajansı (EU-OSHA)

Avrupa Birliği İş Güvenliği ve Sağlığı Ajansı (EU-OSHA), iş sağlığı ve güvenliği politikalarını destekler. EU-OSHA, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak, işyerlerindeki riskleri azaltmak ve sağlıklı çalışma ortamları oluşturmak için çeşitli programlar yürütmektedir.

EU-OSHA’nın görevleri şunları içerir:

1. Bilgilendirme ve Farkındalık Oluşturma: EU-OSHA, iş sağlığı ve güvenliği konularında bilgi ve iyi uygulama paylaşımını teşvik eder. Çalışanlar, işverenler, sendikalar ve diğer ilgili taraflar arasında bilgi alışverişini sağlar ve farkındalığı artırmak için kampanyalar düzenler.
2. Araştırma ve İnceleme: EU-OSHA, iş sağlığı ve güvenliği alanında araştırmalar yapar ve risklerin belirlenmesi, iyi uygulamaların tanımlanması ve yenilikçi çözümlerin geliştirilmesi için çalışmalar yürütür. Bu çalışmalar, politika yapıcılar, işverenler ve çalışanlar için rehberlik sağlamayı amaçlar.
3. Eğitim ve Kapasite Geliştirme: EU-OSHA, iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim programları düzenler ve işyerlerindeki çalışanların ve işverenlerin bilgi ve becerilerini artırmayı hedefler. Ayrıca, üye ülkelerdeki iş sağlığı ve güvenliği kuruluşlarının kapasitelerini güçlendirmek için destek sağlar.
4. İş Sağlığı ve Güvenliği Verilerinin Toplanması ve Analizi: EU-OSHA, iş sağlığı ve güvenliği alanında veri toplama ve analiz çalışmaları yürütür. Bu veriler, iş sağlığı ve güvenliği politikalarının değerlendirilmesi ve gelecekteki stratejilerin belirlenmesi için kullanır.

EU-OSHA, Avrupa Birliği’nin İSG politikalarını oluşturur. Avrupa Komisyonu, üye ülkeler, işverenler ve sendikalar arasında işbirliğini teşvik eder. EU-OSHA tarafından sunulan kaynaklar, rehberler, raporlar ve eğitim materyalleri, iş sağlığı ve güvenliği konularında bilgiye erişimi kolaylaştırır ve en iyi uygulamaları yaymayı amaçlar.

Sosyal Güvenlik Kurumu Verileri

Sosyal Güvenlik Kurumu, Türkiye’de sosyal güvenlik sistemini yöneten ve işçilerin sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlayan bir kurumdur. SGK, çalışanların sosyal güvenlik primlerini tahsil eder, sağlık hizmetlerinin finansmanını sağlar ve emeklilik, sağlık sigortası ve diğer sosyal güvenlik kapsamındaki hak ve yardımları yönetir. Sosyal Güvenlik Kurumu verileri bu bilgileri bize sağlar.

SGK’nın resmi web sitesinde veya diğer resmi kaynaklarda, çeşitli istatistikler, raporlar ve veriler mevcuttur. Bu veriler, sosyal güvenlik primleri, sağlık hizmetlerine erişim, emeklilik hakları, iş kazaları ve meslek hastalıkları gibi konularını kapsar.

SGK’nın yayınladığı istatistikler, genellikle istatistik yıllıklarında veya resmi raporlarda yer alır.

Bu kaynaklarda genel olarak sosyal güvenlik sistemine ilişkin istatistikler, ödemeler, prim gelirleri, sağlık hizmetlerinin kullanımı gibi konular hakkında bilgi bulabilirsiniz.

Türkiye’de ve Dünyada İSG Kıyaslaması

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) uygulamaları, ülkeden ülkeye farklılık gösterir. Bu nedenle, Türkiye’nin diğer ülkelerle İSG performansını karşılaştırmak için spesifik verilere ihtiyaç vardır. Aşağıda genel bir İSG kıyaslama yapabilmeniz için bazı kriterleri göz önünde bulundurabilirsiniz:

1. Yasal Düzenlemeler: İSG’nin yasal çerçevesi her ülkede farklılık gösterir. İş sağlığı ve güvenliği konusunda mevcut yasalar, işverenlerin ve çalışanların sorumluluklarını belirler. Ülkeler, İSG konularında farklı yasal düzenlemelere sahiptir.
2. İSG Kültürü ve Farkındalık: İSG kültürü, İSG’ye verilen önemi ve farkındalığı ifade eder. İSG bilinci yüksekse, risklerin farkına varma, önlemler alma ve güvenli çalışma ortamları oluşturma konusunda etkinlik mevcuttur.
3. İSG İstatistikleri: İSG performansını değerlendirmek için iş kazaları, meslek hastalıkları ve diğer İSG istatistiklerinden faydalanılır. Bu veriler, ülkelerin iş sağlığı ve güvenliği konusundaki durumunu karşılaştırmaya yardımcı olur. Buna göre iş kazaları ve meslek hastalıklarının sayısı, sektörlere ve ülkelere göre değişiklik gösterir.
4. Denetim ve Uygulama: İSG denetimleri ve uygulamaları İSG standartlarının takibi ve uyumluluğunun sağlanması açısından önemlidir. Denetim sıklığı, etkinliği ve denetim sonuçları, bir ülkedeki İSG performansını etkiler.
5. Eğitim ve Danışmanlık: İSG eğitimleri ve danışmanlık hizmetleri, işverenler ve çalışanlar için önemli bir unsurdur. Eğitimli İSG uzmanları ve kaynaklara erişim, işyerlerinde güvenli bir ortamın oluşturulmasına yardımcı olur.

Bu faktörler, Türkiye’de ve dünyada İSG performansını karşılaştırmak için göz önünde bulundurulur. Ancak, daha ayrıntılı bir kıyaslama için ülkelerin spesifik İSG verilerine ve raporlarına ihtiyaç vardır. İlgili ülkelerin İSG kurumlarının veya uluslararası kuruluşların yayınladığı raporlara başvurarak daha detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.