Mesleki Solunum Sistemi Hastalıkları
Mesleki solunum sistemi hastalıkları, belirli mesleklerde çeşitli zararlı maddelerin solunması nedeniyle ortaya çıkan sağlık sorunlarıdır. Bu tür hastalıklar genellikle uzun süreli maruziyet sonucu gelişir. Ve genellikle işyerindeki tehlikeli maddelere veya koşullara bağlıdır. İşyerinde solunan tozlar, kimyasal maddeler, gazlar veya diğer zararlı partiküller, solunum sistemi üzerinde çeşitli etkilere neden olur.
Mesleki solunum sistemi hastalıkları ve en iyi örnekler
- İşyeri Asbest Maruziyeti ve Mezotelyoma: Asbest, özellikle inşaat ve endüstriyel sektörlerde kullanılır. Asbeste maruz kalma, özellikle yıllar içinde akciğer zarında (mezotelyum) kansere neden olur. Bu kanserin ismi “Mezotelyoma” dır.
- İşyeri Tozları ve Silikozis: Maden, taş ocağı ve inşaat işçileri, silika tozlarına maruz kalır. Ve bu durum silikozis adı verilen bir akciğer hastalığına yol açar.
- Kimyasal Gaz Maruziyeti ve Astım: Kimyasal gazlar, buharlar veya dumanlarla çalışanlar, astım gibi solunum sorunlarına maruz kalır. Bu durum, özellikle kimyasal endüstrilerde çalışanlarda yaygındır.
- Kömür Tozu Maruziyeti ve Siyozis: Kömürle ilgili çalışanlar, kömür tozlarına uzun süre maruz kalır. Böylelikle siyozis adı verilen bir akciğer hastalığına yakalanırlar.
- Tarım Sektöründe Maruz Kalma ve Çeşitli Solunum Sorunları: Tarım işçileri, çeşitli tarım ilaçlarına ve tozlara maruz kalmaktadır. Bu da solunum sistemini etkiler ve solunum sorunlarına neden olur. “Tarımda İş Sağlığı ve Güvenliği” Yazımızı inceleyebilirsiniz.
- Hastane Çalışanlarında Maruziyet ve Solunum Hastalıkları: Özellikle hastane çalışanları, kimyasal temizlik maddelerine, tıbbi atıklara ve diğer potansiyel solunum irritanlarına maruz kalmaktadır. Bu da solunum sorunlarına yol açar.
Bu tür mesleki solunum sistemi hastalıkları genellikle önlenebilir. İş sağlığı ve güvenliği önlemleri almak, solunum koruyucu ekipman kullanmak ve işyerindeki tehlikeli maddelere maruziyeti en aza indirmek, bu tür hastalıkları azaltır veya önler. İşyerinde solunum sağlığını korumak için uygun tedbirlerin alınması önemlidir.
Mesleki Havayolu Hastalıkları
Bisinozis; özellikle buğday tozu içinde bulunan mikroorganizmalara maruz kalma sonucu ortaya çıkan bir akciğer hastalığıdır. Bu durum genellikle çiftlik işçileri, un fabrikası çalışanları ve buğday depolarında çalışanlarda ortaya çıkar. Bisinozis, “un hastalığı” olarak da bilinir.
Astım; solunum yollarının kronik bir şekilde iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Hava yollarının daralması, şişmesi ve mukus üretiminin artmasıyla karakterize bir solunum hastalığıdır.
Kronik Bronşit, KOAH; Kronik bronşit, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olarak bilinen bir durumun bir parçasıdır. KOAH, genellikle sigara içimi nedeniyle gelişen ve zaman içinde solunum yollarının daralması ve iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir akciğer hastalığıdır.
Mesleki Solunum Sistemi Hastalıklarında Organik ve İnorganik Tozlar
Mesleki solunum sistemi hastalıkları ifade edilirken organik ve inorganik tozlara ayrıca değinmek gerekir.
İnorganik tozların neden olduğu hastalıklar;
İnorganik tozlar, organik maddeler içermeyen, mineral veya mineral türevi olan katı partiküllerdir. Bu tür tozlar genellikle endüstriyel süreçler, maden çıkarma, inşaat, metal işleme, tarım ve diğer çeşitli sektörlerde ortaya çıkabilir.
- Asbestosis (Asbestoz)
- Silikosis (Slikoz)
- Kömür Tozu Hastalığı
- Siderosiz
Organik tozların neden olduğu hastalıklar;
Organik maddelerin parçacıklarını içeren katı partikül maddelerdir. Bu tozlar genellikle bitkisel, hayvansal veya sentetik organik maddelerden kaynaklanır ve birçok endüstriyel süreçte ortaya çıkar.
- Bisinozis (un hastalığı)
Akut İnhalasyon Hasarı
Havayolu İrritasyonu; solunum sisteminin havayolu bölümünü tahriş eden çeşitli faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan bir durumu ifade eder. Bu tahriş genellikle nefes alma sırasında rahatsızlık, öksürük, hırıltı, nefes darlığı veya diğer solunum semptomlarına neden olur.
Toksik Pnömonitis; akciğerlerin zarar görmesine neden olan toksik maddelere maruz kalma sonucu ortaya çıkan bir akciğer iltihaplanmasıdır.
İnhalasyon Ateş; genellikle solunan zararlı gaz, buhar, duman veya tozlar nedeniyle oluşan bir akciğer hasarı türüdür. Bu durum, solunan maddelerin akciğer dokularını tahrip etmesi sonucu ortaya çıkar.
Mesleki Akciğer Kanserleri
Mesleki akciğer kanserleri, belirli bir iş veya endüstriyel maruziyet sonucunda gelişen akciğer kanseri türleridir. Akciğer kanseri genellikle sigara içimi ile yakından ilişkilidir, ancak mesleki faktörler de akciğer kanserinin gelişiminde önemli bir rol oynayabilir. İşyerlerindeki çeşitli maddelere maruz kalmak, akciğer kanseri riskini artırabilir.
Mesleğe Bağlı Akciğer Enfeksiyonları
Sinonazal; “Sinonazal” terimi, burun (nazal) ve sinüs (sinüs) ile ilgili olan bir durumu veya konsepti ifade eder. Sinonazal terimi, burun boşluğu ve sinüslerle ilgili anatomik, fizyolojik veya patolojik durumları ifade eder. Bu terimin kullanıldığı bağlam, genellikle sağlık profesyonelleri tarafından, özellikle kulak burun boğaz (KBB) uzmanları veya alerji uzmanları tarafından kullanılır.
Akciğer Malignitesi; Bu terim, akciğerde kanserli bir tümörün varlığını ifade eder. Genellikle akciğer kanseri olarak adlandırılır ve bu durum, genellikle sigara içimi, çevresel maruziyetler veya genetik faktörlerle ilişkilidir. Akciğer kanseri, dünya genelinde en sık görülen kanser türlerinden biridir.
Plevra (mezotelyoma); Plevra, akciğerlerin ve göğüs boşluğunun iç yüzeyini örten zar tabakadır. Mezotelyoma ise bu zarın hücrelerinden kaynaklanan nadir bir kanser türüdür. Genellikle asbest maruziyeti ile ilişkilidir ve özellikle asbestle çalışan endüstrilerde veya asbest içeren malzemelerle uzun süreli temas sonucu gelişir.
Mesleki Solunum Sistemi Hastalıklarına Maruz Kalınan İş Kolları
- Patlatma, kırma, delme ve öğütme işleri
- Maden ocakları
- Yol, Tünel ve baraj yapımı işleri
- Döküm işleri (kum ve grafit)
- Porselen sanayi,
- Tuğla ve kiremit sanayi
- Mermer sanayi
- Çimento sanayi
- Kaynak işleri
- Pamuklu dokuma sanayi ve çırçır sanayi
- Tahıl siloları, un değirmeni ve un fabrikaları
- Sigara sanayi
- Ağaç doğrama ve mobilya işleri
- Metal sanayi
- Demir ve çelik endüstrisi
- Kumlama ve raspa işleri
- Nakliyat,
- Depolama ve yüzeylerin işlenmesi
Alınacak Genel Önlemler
- Uygun havalandırma (Yerel-Genel)
- Islak çalışma yöntemi
- Uygun kişisel koruyucu donanımların kullanılması
- Düzenli toz ölçümleri
- Periyodik kontrol muayeneleri (röntgen ve SFT)
- İşe giriş muayenesi (Akciğer rahatsızlığı yönünden riskli olanlar,
aşırı sigara içenler belirlenmeli ve toz maruziyeti olan işlerde çalışması önlenmeli) - İşçilere gerekli eğitimin verilmesi
