Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE)
Kişisel koruyucu ekipman (KKE), bir kişinin sağlığını ve güvenliğini korumak için kullanılan ekipman, giysi veya cihazlardır. Bu donanımlar çeşitli ekonomik faaliyet kollarında, kimyasal, fiziksel, biyolojik ve ayrıca ergonomik risk etmenlerine karşı etkilidir. Bu konuda temel iki adet yönetmeliğimiz bulunmaktadır. Şimdi burada bu yönetmeliklerden yararlanacağız.
Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE) tanım ve özellikleri
Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE) de mutlaka bilinmesi gerekenler
KKE’nin tanım ve özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
- Çalışanı sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı korur. Çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan. Bu amaca uygun olarak tasarımı olan tüm alet, araç, gereç veya cihazları,
- Kişiyi bir veya birden fazla riske karşı korumak amacıyla üretici tarafından bir bütün haline getirilmiş cihaz, alet veya malzemeden oluşan donanım,
- Belirli bir faaliyette bulunmak için korunma amacı olmaksızın taşınan veya giyilen donanımla birlikte kullanılan, ayrılabilir veya ayrılamaz nitelikteki koruyucu cihaz, alet veya malzemeyi,
- Kişisel koruyucu donanımın rahat ve işlevsel bir şekilde çalışması için gerekli olan veya sadece bu tür donanımlarla kullanılan değişebilen parçalarını ifade eder.
Bunun yanında aşağıdaki malzemeler kişisel koruyucu ekipman değildir;
- Özel olarak çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak üzere yapılmamış sıradan iş elbiseleri veya üniformalar,
- Afet ve acil durum birimlerinin bilhassa müdahale faaliyetlerinde kullandıkları ekipman,
- Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve ayrıca Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı gibi kamu düzeninin sağlanmasına yönelik kurumların faaliyetlerinde kullandıkları kişisel koruyucular,
- Ayrıca Kara taşımacılığında kullanılan kişisel koruyucular,
- Spor ekipmanı,
- Nefsi müdafaayı veya caydırmayı hedefleyen ekipman,
- Riskleri veya istenmeyen durumları saptayan ve ikaz eden seyyar cihazlar.
Kişisel Koruyucu Ekipman Sınıfları
Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE): Kulak koruyucuları
Kulak koruyucuları sıralamasında öne çıkanlar:
- Kulak tıkaçları ve benzeri cihazlar
- Tam akustik baretler
- Endüstriyel baretlere uyan kulaklıklar
- Düşük frekanslı kapalı devre haberleşme alıcısı olan kulak koruyucuları
- İç haberleşme donanımlı kulak koruyucuları
Göz ve yüz koruyucuları
Özellikle KKE de göz ve yüz koruyucuları şu şekilde sıralanabilir:
- Gözlükler
- Kapalı gözlük (dalgıç tipi gözlük)
- X-ışını gözlüğü, lazer ışını gözlüğü, ultra-viyole, kızılötesi, görünür radyasyon gözlükleri
- Yüz siperleri
- Ark kaynağı maskeleri ve baretleri (elle tutulan maskeler, koruyucu baretlere takılabilen maskeler veya baş bantlı maskeler)
Solunum sistemi koruyucuları
- Gaz, toz ve radyoaktif toz filtreli maskeler
- Hava beslemeli solunum cihazları
- Takılıp çıkarılabilen kaynak maskesi bulunduran solunum cihazları
- Dalgıç donanımı
- Dalgıç elbisesi
El ve kol koruyucuları
- Özel koruyucu eldivenler:
- Makinelerden (delinme, kesilme, titreşim veya benzeri)
- Kimyasallardan
- Elektrikten
- Sıcak ve soğuktan
- Tek parmaklı eldivenler
- Parmak kılıfları
- Kolluklar
- Ağır işler için bilek koruyucuları (bileklik)
- Parmaksız eldivenler
- Koruyucu eldivenler
Cilt koruyucuları
Koruyucu kremler veya merhemler cildi korurlar.
Gövde ve karın bölgesi koruyucuları
- Makinelerden korunmak için kullanılan koruyucu yelek, ceket ve önlükler (delinme, kesilme veya ergimiş metal sıçramalarına karşı)
- Kimyasallara karşı kullanılan koruyucu yelek, ceket veya önlükler
- Isıtmalı yelekler
- Cankurtaran yelekleri
- X ışınına karşı koruyucu önlükler
- Vücut kuşakları veya kemerleri
Vücut koruyucuları
- Düşmelere karşı kullanılan donanım:
- Düşmeyi önleyici ekipman (gerekli tüm aksesuarlarıyla birlikte)
- Kinetik enerjiyi absorbe eden frenleme ekipmanı (gerekli tüm aksesuarlarıyla birlikte)
- Vücudu boşlukta tutabilen donanım (paraşüt tipi emniyet kemeri)
- Koruyucu giysiler:
- Koruyucu iş elbisesi (iki parçalı veya tulum)
- Makinelerden korunma sağlayan giysi (delinme, kesilme veya benzeri)
- Kimyasallardan korunma sağlayan giysi
- Kızılötesi radyasyon veya ergimiş metal sıçramalarına karşı korunma sağlayan giysi
- Isıya dayanıklı giysi
- Termal giysi
- Radyoaktif kirlilikten koruyan giysi
- Toz geçirmez giysi
- Gaz geçirmez giysi
- Florasan maddeli, yansıtıcılı giysi ve aksesuarları (kol bantları, eldiven veya benzeri)
- Koruyucu örtüler
Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE) kullanılması zorunlu alanlar
Yüz ve göz kişisel koruyucu ekipmanlar
| Koruyucu gözlükler, yüz siperlikleri veya elle tutulan yüz koruyucuları | Kaynak yapma, öğütme ve ayırma işleri, sızdırmazlık sağlamak için yapılan işler (kalafatlama) veya keski ile yontma, biçimlendirme işleri, taş yontma ve şekillendirme işleri, cıvatalama işleri, talaş çıkaran makinelerde yapılan talaş toplama işleri, presle sıcak demir işleme, artıkların parçalanması ve uzaklaştırılması işleri, aşındırıcı maddelerin püskürtülerek kullanıldığı işler, asit ve baz çözeltileriyle, dezenfektan ve aşındırıcı temizlik maddeleriyle yapılan işler, sıvı spreylerle çalışma, ergimiş maddelerle veya onların yakınında çalışma, r,dyant ısı ile çalışma, lazerle çalışma, biyolojik ajanlarla çalışılan işler |
Solunum Sistemi Koruyucular
| Respiratörler ve solunum cihazları | Yetersiz oksijen veya zararlı bir gazın bulunabileceği konteynırlar, kapalı alanlar veya gaz yakan endüstriyel fırınlarda yapılan çalışmalar, yüksek fırınlara yükleme yapılan alanlardaki çalışmalar, yüksek fırınların gaz boruları ve gaz konvertörleri civarındaki çalışmalar, ağır metal dumanlarının bulunabileceği yüksek fırın kapakları civarındaki çalışmalar, toz bulunması muhtemel, fırın içi döşeme işlerinde ve kepçelerle yapılan çalışmalar, toz oluşumunu önlemenin yetersiz olduğu sprey boyama işleri, kuyularda, kanalizasyon ve kanalizasyonla bağlantılı diğer yer altı sahalarında yapılan çalışmalar, sağlık ve güvenlik riski meydana getirebilecek düzeyde toz oluşan işler, soğutucu gaz kaçağı tehlikesinin olduğu soğutma tesislerinde yapılan çalışmalar, biyolojik ajanların olduğu işler |
İşitme Duyusu Koruyucuları
| Kulak koruyucuları | Metal şekillendirme presleriyle çalışma, pnömatik matkaplarla çalışma, havalimanlarının yer işletmelerinde çalışanların yaptığı işler, kazık çakma işleri, ağaç ve tekstil işleri |
El, kol ve vücut Koruyucuları
| Koruyucu giysi | Asit ve baz çözeltileriyle, dezenfektan ve aşındırıcı temizlik ürünleriyle yapılan işler, sıcak malzemeler ile veya onların civarında yapılan ve ısı etkisinin hissedildiği yerlerdeki çalışmalar, düz cam ürünleriyle çalışma, kumlama işleri, derin dondurucu odalarda çalışmalar |
| Ateşe dayanıklı koruyucu giysi | Kapalı alanlarda kaynak işleri |
| Delinmeye dayanıklı önlükler | Kesme ve kemiklerinden ayırma işleri, el bıçaklarıyla yapılan ve bıçağın vücuda doğru çekilmesini gerektiren işler |
| Deri Önlükler | Kaynak işleri, demir dövme işleri, döküm işleri |
| Ön kol koruyucuları | Kesme ve kemiklerinden ayırma işleri |
| Eldivenler | Kaynak işleri, eldivenlerin yakalanma tehlikesinin bulunduğu makineler dışında, keskin kenarlı cisimlerin elle tutulması, asit ve baz çözeltileriyle yapılan çalışmalar, aşırı sıcak ve soğuk temas gerektiren işler, biyolojik ajanların olduğu işler |
| Metal örgülü eldivenler | Kesme ve kemiklerinden ayırma işleri, kesim veya kullanım amaçlarına göre parçalama için el bıçağı kullanılarak yapılan sürekli kesim işleri, kesim makinelerinin bıçaklarının değiştirilmesi |
| İKLİME DAYANIKLI GİYSİ | Açıkta, soğuk ve yağmurlu havada çalışma |
| YANSITICI GİYSİ | Çalışanların açıkça görülmesi gereken yerlerde yapılan çalışmalar |
| EMNİYET KEMERİ | İskelelerde çalışma, prefabrik parçaların montajı, direk ya da sütunlarda çalışma, çatı İşleri |
| GÜVENLİK HALATLARI | Kule/yüksek vinç kabinlerinde çalışma, ambarlarda kullanılan istifleme ve boşaltım ekipmanlarının yüksek kabinlerinde çalışma, sondaj kulelerinin yüksek bölümlerinde çalışma, kuyu veya kanalizasyonlarda yapılan çalışma |
| DERİ KORUYUCU KREM VE MERHEMLER | Malzeme kaplama işleri, tabaklama (dericilik) işleri |
Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE) Seçimi ve Kullanımı
İşveren, risk değerlendirmesi sonucu alınacak İSG tedbirleri ile kullanılması gereken kişisel koruyucu donanımı belirler. Ayrıca iş yerinde kişisel koruyucu donanımlar aşağıda belirtilen hususlarla birlikte olmalıdır;
- Kendisi ek risk oluşturmadan ilgili riski önlemeye uygun olur.
- İşyerinde var olan koşullara uygun olur.
- Kullananın ergonomik gereksinimlerine veya sağlık durumuna uygun olur.
- Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uyar.
- Uygun şekilde CE işareti ve Türkçe kullanım kılavuzu bulundurur.
- Birden fazla riskin varlığında veya aynı anda birden fazla kişisel koruyucu donanım kullanmak zaruriyse, bir arada olduğunda söz konusu risklere karşı koruyuculuğu eksik kalmamalıdır.
Piyasa Gözetimi ve Denetimi (PGD)
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kişisel Koruyucu Donanım (KKD)’lerin piyasa gözetimi ve denetimi, hakkındaki çalışmaları “Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Çerçeve Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde yerine getirir. KKD’nin insan sağlığı ve güvenliği açısından risk oluşturabileceğine dair yeterli sebep bulması durumunda bakanlığın ilgili birimleri devreye girer. Çünkü ilgili KKD’yi mevzuatta belirtilen tüm gereklilikleri karşılayacak şekilde değerlendirmeye alır. Bu gibi durumlarda çözümü sağlamak için, ilgili iktisadi işletmeci Bakanlık ile işbirliği yapar.
2 Comments
Comments are closed.