Kişisel Koruyucu Donanım (KKD)
Kişisel koruyucu donanım (KKD), bir kişinin sağlığını ve güvenliğini korumak için kullanılan ekipman, giysi veya cihazlardır. Bu donanımlar çeşitli ekonomik faaliyet kollarında, kimyasal, fiziksel, biyolojik ve ayrıca ergonomik risk etmenlerine karşı etkilidir. Bu konuda temel iki adet yönetmeliğimiz bulunmaktadır. Bu yönetmeliklerden yararlanacağız.
Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) tanım ve özellikleri
KKD’nin tanım ve özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
- Çalışanı sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı korur. Çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan. Bu amaca uygun olarak tasarımı olan tüm alet, araç, gereç ve cihazları,
- Kişiyi bir veya birden fazla riske karşı korumak amacıyla üretici tarafından bir bütün haline getirilmiş cihaz, alet veya malzemeden oluşan donanım,
- Belirli bir faaliyette bulunmak için korunma amacı olmaksızın taşınan veya giyilen donanımla birlikte kullanılan, ayrılabilir veya ayrılamaz nitelikteki koruyucu cihaz, alet veya malzemeyi,
- Kişisel koruyucu donanımın rahat ve işlevsel bir şekilde çalışması için gerekli olan veya sadece bu tür donanımlarla kullanılan değişebilen parçalarını ifade eder.
Bunun yanında aşağıdaki malzemeler kişisel koruyucu donanım değildir;
- Özel olarak çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak üzere yapılmamış sıradan iş elbiseleri veya üniformalar,
- Afet ve acil durum birimlerinin bilhassa müdahale faaliyetlerinde kullandıkları ekipman,
- Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve ayrıca Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı gibi kamu düzeninin sağlanmasına yönelik kurumların faaliyetlerinde kullandıkları kişisel koruyucular,
- Ayrıca Kara taşımacılığında kullanılan kişisel koruyucular,
- Spor ekipmanı,
- Nefsi müdafaayı veya caydırmayı hedefleyen ekipman,
- Riskleri veya istenmeyen durumları saptayan ve ikaz eden seyyar cihazlar.
Baş ve ayak bölgesi koruyucuları
Baş koruyucuları sıralamasında öne çıkanlar:
- Endüstride (madenler, inşaat sahaları ve diğer endüstriyel alanlar) kullanılan koruyucu baretler
- Saçlı derinin korunması (kepler, boneler, siperlikli veya siperliksiz saç fileleri)
- Koruyucu başlık (kumaştan veya geçirimsiz kumaştan yapılan boneler, kepler, gemici başlıkları ve benzeri)
Ayak ve bacak koruyucuları
Özellikle KKD de ayak ve bacak koruyucuları şu şekilde sıralanabilir:
- Normal ayakkabılar, botlar, çizmeler, uzun botlar, güvenlik bot veya çizmeleri
- Bağları veya kancaları çabuk açılabilen ayakkabılar
- Parmak koruyuculu ayakkabılar
- Tabanı ısıya dayanıklı ayakkabı veya ayakkabı kılıfları
- Isıya dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve tozluklar
- Termal ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları
- Titreşime dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları
- Antistatik ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları
- İzolasyonlu ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları
- Zincirli testere operatörleri için koruyucu bot ve çizmeler
- Tahta tabanlı ayakkabılar
- Takıp çıkarılabilen ayak üst kısmı koruyucuları
- Dizlikler
- Tozluklar
- Takılıp çıkarılabilen iç tabanlıklar (ısıya dayanıklı, delinmeye dayanıklı, ter geçirmez)
- Takılıp çıkarılabilen çiviler (buz, kar ve kaygan yüzeylere karşı
Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) kullanılması zorunlu alanlar
Baş Koruyucu (Baret)
| Koruyucu baretler | İnşaat işleri, özellikle iskeleler ve yüksekte çalışma platformlarının üstünde, altında veya yakınında yapılan işler, kalıp yapımı ve sökümü, montaj ve kurma işleri, iskelede çalışma ve yıkım işleri, çelik köprüler, çelik yapılar, direkler, kuleler, hidrolik çelik yapılar, yüksek fırınlar, çelik işleri ve haddehaneler, büyük konteynırlar, büyük boru hatları, ısı ve enerji santrallerinde yapılan çalışmalar, tüneller, maden ocağı girişleri, kuyular ve hendeklerde yapılan çalışmalar, toprak ve kaya işleri, yeraltında ve taşocaklarında yapılan işler, hafriyat işleri, kömür işletmelerinde yapılan dekapaj işleri, cıvatalama işleri, patlatma işleri, asansörler, kaldırma araçları, vinç ve konveyörler civarında yapılan işler, yüksek fırınlar, ergitme ocakları, çelik işleri, haddehaneler, metal işleri, demir işleme, presle sıcak demir işleme, döküm işleri, endüstriyel fırınlar, konteynırlar, makinalar, silolar, bunkerler ve boru hatlarında yapılan işler, gemi yapım işleri, demiryolu manevra işleri, mezbahalarda yapılan işler. |
Ayak Koruyucular
| Delinmez tabanlı emniyet ayakkabıları | Karkas ve temel işleri, yol çalışmaları, iskelelerde yapılan çalışmalar, karkas yapıların yıkım işleri, kalıp yapma ve sökme işlerini de kapsayan beton ve prefabrike parçalarla yapılan çalışmalar, şantiye alanı ve depolardaki işler, çatı işleri. |
| Delinmez taban gerektirmeyen emniyet ayakkabıları | Çelik köprüler, çelik bina inşaatı, sütunlar, kuleler, hidrolik çelik yapılar, yüksek fırınlar, çelik işleri ve haddehaneler, büyük konteynırlar, büyük boru hatları, vinçler, ısı ve enerji santrallerinde yapılan işler, yapımı, ısıtma ve havalandırma tesisatının kurulması ve metal montaj işleri, tadilat ve bakım işleri, yüksek fırınlar, ergitme ocakları, çelik işleri, haddehaneler, metal işleri, demir işleme, presle demire şekil verme, sıcak presleme işleri ve metal çekme fabrikalarında yapılan işler, taş ocaklarında ve açık ocaklarda yapılan işler, kömür işletmelerinde yapılan dekapaj işleri, taş yontma ve taş işleme işleri, düz cam ve cam eşya üretimi ve işlenmesi, seramik endüstrisinde kalıp işleri, Seramik endüstrisinde fırınların kaplanması, seramik eşya ve inşaat malzemesi kalıp işleri, taşıma ve depolama işleri, konserve yiyeceklerin paketlemesi ve dondurulmuş etle yapılan işler, gemi yapım işleri, demiryolu manevra işleri |
| Kaymayı önleyici ve delinmeye dayanıklı ayakkabılar | Çatı işleri, Kaygan zeminde çalışma gerektiren ve delinme riski içeren işler. |
| Yalıtkan tabanlı koruyucu ayakkabılar | Çok sıcak veya soğuk malzemelerle yapılan çalışmalar |
| Kolayca çıkarılabilen emniyet ayakkabıları | Ergimiş maddelerin ayakkabıdan içeri girme riski bulunan işler |
Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Seçimi ve Kullanımı
İşveren, risk değerlendirmesi sonucu alınacak İSG tedbirleri ile kullanılması gereken kişisel koruyucu donanımı belirler. Ayrıca İş yerinde kişisel koruyucu donanımlar aşağıda belirtilen hususlarla birlikte olmalıdır;
- Kendisi ek risk oluşturmadan ilgili riski önlemeye uygun olur.
- İşyerinde var olan koşullara uygun olur.
- Kullananın ergonomik gereksinimlerine ve sağlık durumuna uygun olur.
- Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uyar.
- Uygun şekilde CE işareti ve Türkçe kullanım kılavuzu bulundurur.
- Birden fazla riskin varlığında ve aynı anda birden fazla kişisel koruyucu donanım kullanmak zaruriyse, bir arada olduğunda söz konusu risklere karşı koruyuculuğu eksik kalmamalıdır.
Piyasa Gözetimi ve Denetimi (PGD)
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kişisel Koruyucu Donanım (KKD)’lerin piyasa gözetimi ve denetimini, “Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Çerçeve Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde yerine getirir. Bakanlık, KKD’nin insan sağlığı ve güvenliği açısından risk teşkil ettiğine dair yeterli sebep bulunması halinde, söz konusu KKD’yi mevzuatta yer alan ilgili tüm gereklilikleri kapsayacak şekilde bir değerlendirmeye tabi tutar. Bu durumda ilgili iktisadi işletmeci Bakanlıkla işbirliği yapar.
One Comment
Comments are closed.