İş Sağlığı ve Güvenliği Kontrolleri
|

İş Sağlığı ve Güvenliği Kontrolleri

İş sağlığı ve güvenliği kontrolleri ve belgeleri iş yerinin faaliyet koluna ve risk değerlendirmesine göre değişiklik gösterecektir. Bu yazıda genel geçerli ve hemen hemen her iş yerinde uygulanması gereken hususlardan bahsedeceğiz. Ayrıca her ne olursa olsun tüm iş sağlığı ve güvenliği (İSG) faaliyetlerinin ve ilgili belgelerinin risk değerlendirme raporunda belirtilmesi gerekmektedir. Yani risk değerlendirme süreci risk yönetiminin göbeğinde yer alır. Tüm İSG yönetim sistemini risk değerlendirme raporlarımızda görebilmeliyiz. İSG profesyonelleri hizmet verirken bu hususa özen göstermeleri gerekir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kontrolleri
İş Sağlığı ve Güvenliği Kontrolleri

İş sağlığı ve güvenliği kontrolleri nasıl yapılır?

Bir iş yerinde kontrol, denetleme ve bunlarla ilgili belge hazırlayabilmek için öncelikle o iş yerini tanımak gerekir. Yani “bu iş yerinde ne iş yapılıyor?” sorusu bizi doğru yola sevk edecektir. Doğru soruyu sormak her zaman başarıyı getirir. Özellikle doğru cevapları bulmak bize kavramsal bir çerçeve sunar. Böylelikle ayrıntılar içinde uzayda kaybolup gitmeyiz. O zaman sorularımızı soralım;

  • Bu iş yerinde ne iş yapılıyor?
  • Bu işin adımları nelerdir? iş akışı hangi sırada ilerliyor?
  • Bu işi kimler yapıyor?
  • Bu işi yapanların yeterlilikleri var mı?
  • Bu iş yapılırken kullanılan ekipmanlar nelerdir?
  • Bu ekipmanların periyodik bakım ve kontrolleri yapılmakta mıdır?
  • Bu ekipmanların kullanım kılavuzu ve kullanım talimatları var mıdır?
  • İş yeri bina ve eklentilerinin mevcut durumu nedir?

Bu soruları daha da uzatabiliriz. Ama bence gerek yok. Daha ziyade bu soruların her birinin altına tamamlayıcı sorular sorarak derinlik kazanabiliriz. Yukarıda verilen sorulardan devam edelim ve konuyu dağıtmadan açıklamalarda bulunalım. Tabii ki sizler kendi iş yerinize göre bu açıklamaları özelleştirebilirsiniz.

İş sağlığı ve güvenliği kontrolleri ve sektöre göre iş kolları

Bir işletmenin hangi sektör ve alanlarda ne iş yaptığını o iş yerinin SGK sicil numarasından öğrenebiliriz. SGK sicil numarasının ilk rakamından sonraki 6 rakam iş yerinin faaliyet kodunu gösterir. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğinin ekinden bu faaliyetin ne olduğunu ve tehlike sınıfını öğrenmemiz mümkündür. Bu bilgi bize iş yeri faaliyetinin standartlarına ulaşmamızı sağlar. Yani iş yerinde bu işi yapanların size ileteceği bilgilere mahkum kalmazsınız. Türk Standartları Enstitüsü, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü her daim yanımızdadır. Yeter ki biz ne istediğimizi bilelim. Bunun yanında İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün internet sayfasındaki yayınlar bölümünde de yardımcı olabilecek rehber ve tezler bulabilirsiniz. Bu okumalar sayesinde iş yerinde yürütülen işlemlerin adımlarını, tehlike ve risklerini öğrenirsiniz. Neyi kontrol edeceğiniz netleşir.

Çalışanların mesleki yeterliliği var mıdır?

Bu işleri yapanlar kimler? Yani çalışanların bu işi yapmak için mesleki eğitim ve yeterlilikleri var mıdır? Çok önemli bir husus… Mesela iş yerlerinde çok görürüz. Bir forklift var ve üzerinde bir çalışan kullanıyor. Yanına gidip sorduğumuzda forklift operatörlük belgesinin olmadığını tespit ederiz. Yani bu çalışan mesleki yeterliliği olmadığı halde forklift kullanmaktadır. İstediği kadar bu işi iyi bilsin, olacak bir kaza ve zararda iş yerine sorumluluk doğuracaktır.

İş ekipmanları bakımlı mı?

Peki bu iş hangi iş ekipmanları ile yapılmaktadır? İş maksadıyla kullanılan her türlü alet ve edevat iş ekipmanı olarak adlandırılır. Bu konuda çerçeveyi İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği ile daraltabiliriz. Bu yönetmeliğimizde periyodik kontrole tabii iş ekipmanları 6 başlıkta ele alınmıştır;

  • Basınçlı Kaplar (kazan, tank)
  • Kaldırma ve İletme Ekipmanları (vinç, iskele)
  • Tesisatlar (elektrik, acil durum)
  • Tezgahlar (pres, testere)
  • Endüstriyel raf ve kapılar (kepenk)
  • İş makineleri (kamyon, dozer)

İş yerimizdeki iş ekipmanlarına hakim olduktan sonra bunların kullanım kılavuzlarında yer alan bakım programları ile periyodik kontrollerini takip edeceğiz. İşte bu kadar. mesela bir iş yerindeki elektrik tesisatının topraklama kontrolleri yılda 1 defa yapılır. Ve periyodik kontrol raporu düzenlenir. Ayrıca bu ekipmanların kullanım kılavuzlarından yararlanarak potansiyel barındırdıkları tehlikeleri kontrol altında tutacağız. Yine bir örnek vermek gerekirse; bir cnc tezgahının emniyet anahtar düğmelerinin takılı ve kullanımda olduğu devamlı kontrol edilmelidir.

İşyeri bina ve eklentilerimizin durumu nedir?

Bu konuda İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmeliğimiz tam bir rehber niteliğindedir. Peki iş yeri bina ve eklentilerinde nerelere odaklanacağız? Yani nereleri kontrol edeceğiz? Özellikle başlık düzeyinde bir bilgi paylaşmamız uygun olacağını değerlendiriyorum;

  • Binaların yapısı veya dayanıklılığı
  • Elektrik tesisatı
  • Acil çıkış yolları veya kapıları
  • Yangınla mücadele ekipmanları
  • Havalandırma tesisatı
  • Ortam sıcaklığı
  • Aydınlatma
  • İş yeri tabanı, duvarları, tavanı veya çatısı
  • Pencereler, kapılar veya girişler
  • Ulaşım yolları veya tehlikeli alanlar
  • Merdivenler, yükleme yerleri veya rampaları
  • Çalışma yeri boyutları
  • Dinlenme, yemek, soyunma yerleri
  • Duş, tuvalet ve lavabolar
  • İlkyardım odaları, çalışan konut veya barınma yerleri
  • Engelli çalışanlar ve gebe çalışanlara yönelik tedbirler
  • Açık alanlar

İş yeri bina ve eklentilerini değerlendirirken diğer unsurlarla bir bütünlük olmasına da dikkat etmeliyiz. Kimyasal risk etmenleri, biyolojik, fiziksel, ergonomik ve psikososyal risk etmenlerini ölçebiliyor veya ölçtürebiliyor olmamız gerekir. Yani iş yerimizde hem ortam hem de kişisel maruziyet düzeylerini ölçtürmeliyiz. Bu ölçüm sonuçlarına göre gerekli toplu koruma ve kişisel koruma tedbirlerini alırken, aynı zamanda yapacağımız kontrollerde bu ölçüm sonuçlarını birer araç olarak kullanmalıyız.

Similar Posts

One Comment

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir